Waar draait de zaak Dillen/Land Invest Group versus Apache om?
Joeri Dillen, ingenieur-architect, was in 2012 adviseur ruimtelijke ordening op het kabinet van de toenmalige schepen van Ruimtelijke Ordening Ludo van Campenhout (N-VA) en later (2013) kabinetschef van de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA). In de tussentijd was Dillen directeur bij dochtermaatschappijen van de tweede eiser, Land Invest Group.
Tussen 2013 en 2015 verscheen op de onderzoeksnieuwssite een reeks artikelen van Tom Cochez en Georges Timmermans over een ‘reeks opmerkelijke gebeurtenissen’ bij de toekenning van een bouwvergunning aan LIG voor de bouw van de (hoge) Lins Tower aan de Tunnelplaats in Antwerpen. Die vergunning kwam er, ondanks een negatief advies van de stedenbouwkundige ambtenaar, die het college van burgemeester en schepen erop wees dat het “gelet op het thans van toepassing zijnde Ruimtelijk Uitvoeringsplan Binnenstad (RUP), hetgeen de harmonieregel en het referentiebeeld als uitgangspunten voorop stelt, het juridisch-technisch niet mogelijk is om binnen de voorschriften het project te vergunnen. (…) Aan het college wordt voorgesteld om de stedenbouwkundige vergunning te weigeren.”
Bij de verkoop van de Renault-site, waarop de 44-meter hoge toren voor luxeappartementen en commerciële ruimtes zou komen, waren eerder al “merkwaardige dingen” gebeurd, achterhaalde Apache uit open bronnen. De site werd op dezelfde dag gekocht én doorverkocht aan LIG, voor bijna het dubbele van de prijs. De verkoop en verhuur van het appartementencomplex zou verzorgd worden door Optima Global Estate (OGE).
Lijken uit de kast
Toen deze zomer de Optima Bank failliet ging, vielen er heel wat lijken uit de kast en kwam niet alleen de Gentse, maar ook de Antwerpse connectie van topman Jeroen Piqueur en zijn Optima Group onder vuur. Het dossier is een ingewikkeld verhaal met veel betrokken partijen, met veel en hoge belangen in Vlaanderen, Wallonië én met tentakels tot in Nederland, via vader en zoon Schaling.
Lees het hele dossier op www.apache.be
Waarom nu pas een dagvaarding voor artikelen uit 2013 en 2015?
Vermoedelijk wordt door de recente berichtgeving op Apache rond het Optima-dossier, waarin LIG wordt genoemd, de druk te hoog en probeert men door hoge schadeclaims de nieuwssite het zwijgen op te leggen en zelfs van de mediakaart te vegen. “Nu andere media onze berichtgeving oppikken en er in de Antwerpse gemeenteraad vragen worden gesteld over de nauwe banden tussen politici, ambtenaren en bouwpromotoren, maken ze de zaak bij het Antwerps gerecht aanhangig”, verklaarde Apache-hoofdredacteur Karl van den Broeck in De Standaard (18/10/2016).
Waarom zijn de eisers niet eerst naar de Raad voor de Journalistiek (RVJ) gestapt?
De RVJ is inderdaad in eerste instantie bevoegd om te bemiddelen bij dit soort geschillen. Dillen noch LIG heeft ooit recht van antwoord geëist en tot op vandaag hebben ze de vele vragen die rijzen bij dat dossier niet beantwoord. “Omdat daarmee de molen zou blijven draaien en dat is precies wat Apache wil”, argumenteerde de verdediging van Dillen in het nieuwspraatprogramma De Afspraak op woensdag 19 oktober. Het hele gesprek vindt u hier.
Waarom moet Apache voor een burgerlijke rechtbank verschijnen?
De drukpers in België is vrij en censuur nooit kan worden ingevoerd, dat zegt de Belgische grondwet. De Belgische grondwetgever vindt persvrijheid inderdaad zo belangrijk dat persmisdrijven in principe voor een Assisenrechtbank (van burgerjuryleden) moeten worden beslecht. De facto gebeurt dat nooit. Daarom wordt vaak gezocht naar andere middelen om de pers te muilkorven, bijvoorbeeld via schadeclaims. Foute en lasterlijke berichtgeving kan inderdaad aanleiding zijn om een schadevergoeding te eisen, op basis van artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek. De eiser moet dan bewijzen dat hij door de fouten van de tegenpartij schade heeft geleden en dat er een oorzakelijk verband is tussen de fout en de schade. Het is dus aan Dillen en LIG om dat aan te tonen.
Is de geëiste schadevergoeding redelijk?
“Op het eerste zicht lijken dit zeer hoge schadevergoedingen”, antwoordt professor mediarecht Koen Lemmens (KU Leuven) op een vraag van Apache over de zaak. “Bij het Mensenrechtenhof in Straatsburg is men gevoelig voor dergelijke eisen. Het mag volgens het Hof niet de bedoeling zijn om persbedrijven failliet te laten gaan. Het Hof heeft ook door dat in bepaalde gevallen dit echt de strategie is.” De claim en het hele dossier zou, ook volgens professor emeritus mediarecht Dirk Voorhoof (UGent) de toets van het Mensenrechtenhof niet doorstaan.” Meer nog: “Het zou niet de eerste keer zijn dat de eisers die dergelijke vorderingen aanspannen zélf veroordeeld worden. Ofwel dus tot veroordeling tot gerechtskosten, (….) ofwel tot veroordeling wegens tergend en roekeloos geding.”
Lees hier het geheel betoog van Dirk Voorhoof.
Is dat intimidatie van een klein en onafhankelijk onderzoeksjournalistiek medium?
Jurist Pol Deltour, nationaal secretaris van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ), vindt alleszins van wel. Hij heeft de dagvaarding gelezen en vindt de bewijslast erg zwak. “Deze démarche ruikt zelfs sterk naar censuur”, verklaarde Deltour in een interview op Radio 1 (VRT).
Beluister hier het interview met Pol Deltour.
Is er sprake van censuur?
Eisen dat de artikelen in hun geheel van de website worden verwijderd, gaat wel erg ver, vindt Dirk Voorhoof: “De rechtspraak van het Europees Mensenrechtenhof op dat punt is overduidelijk: dergelijke vorderingen zijn buitenproportioneel en daarom alleen al in strijd met de expressie- en persvrijheid. Meer aangewezen in dergelijke omstandigheden is een vordering tot rechterlijk bevel tot rectificatie, een recht van antwoord, een klacht bij de Raad voor de Journalistiek of een civiele vordering tot betaling van een symbolische of redelijke schadevergoeding.”
No pasaran!
Tot slot: Gie Goris, hoofdredacteur van MO*, schreef op de eigen website een opiniestuk over de schadeclaim van deze captains of industry met als duidelijk slot:
“Het is dan ook in het belang van alle democratische media én stromingen in Vlaanderen dat een luid en duidelijk ‘No Pasaran!’ geroepen wordt, zodat Joeri Dillen en Land Invest Group, maar ook alle andere rijken en machtigen beseffen dat transparantie ook voor hen geldt. Dat debat hoort bij democratie. En dat de vrijheid van de pers in het Vlaanderen van 2016 belangrijker is dan ooit.”
Lees hier het opiniestuk van Gie Goris.
Lees hier nog meer reacties op de Zaak Apache versus Dillen en LIG.: http://bit.ly/2ethphk
Crowdfunding
Apache krijgt intussen steun uit verschillende hoeken en is naar aanleiding van deze zaak een crowdfundingactie gestart.
Meer informatie is ook te vinden op de Facebookpagina van Apache.
