Titel: Lokaal doopceel lichten
Datum: 12 april 2014, 11:30-12:30
Trainer: Eric Hennekam
Aantal deelnemers: ongeveer 35
door Leonie Vrugtman
Een archief staat voor veel mensen gelijk aan een kamer vol met ordners en heel veel stof. Gelukkig is het tegenwoordig al lang niet meer zo dat archieven alleen in papiervorm zijn opgeslagen.
Op het internet staan duizenden archieven die grote schatten aan kennis verbergen. Kennis die iedere journalist nodig heeft, of je nu schrijft voor een lokaal blad of (in het geval van keynote speecher Pieter Klein) adjunct-hoofdredacteur bent bij RTL Nieuws.
Archiefgoeroe Eric Hennekam geeft ons tijdens deze één uur durende training een kijkje in de wereld van de online databanken.
Wanneer je begint met zoeken, bedenk je dan dat negentig procent van het internet niet te zien is via zoekmachines.
Wanneer je in archieven wilt zoeken zal je zien dat er heel veel NIET te vinden is via Google of Bing. Het is daarom belangrijk dat je goed nadenkt voordat je gaat zoeken. Bijvoorbeeld:
Wat zou je doen als je iets wilt weten over stakingen en Philip Morris?
De deelnemers gokken: Google ‘staking AND Philip Morris’(publiek)
“Nee!” Zegt Erik Hennekam: “Google ‘database stakingen’. Je zult zien dat er meerdere databases bestaan met bijna stakingen tussen 1830 en 1995.
Dáár zoek je naar Philip Morris en je zult zien dat alle stakingen bij Philip Morris op magische wijze op jouw beeldscherm verschijnen.”
Een goed beginpunt is volgens Hennekam altijd om stil te staan bij de vraag wie hier een archief over zou kunnen maken: de zogenaamde archiefvormers. Wie zijn er betrokken bij je onderwerp?
Gebruik de vijf w’s
1. Wat is er gebeurd?
2. Waar is het gebeurd?
3. Wanneer is het gebeurd?
4. Wie waren er betrokken?
5. Waarom is het gebeurd?
Ook goed om te weten: na vijf jaar gaat de Wet Openbaarheid Bestuur over in een archiefwet (die is ruimer). Een handig beginpunt voor het bepalen van de archiefvormers kan zijn, dat je de Wikipedia pagina over het onderwerp bekijkt. ALLE instanties die worden genoemd zijn namelijk archiefvormers.
Nu ga je naar een zoekmachine en typ je de ‘archiefvormer’ en synoniemen voor een archief (databank). Kies het juiste archief en ga zoeken. Je kunt ook in een zoekmachine typen wat je nodig hebt, bijvoorbeeld een verdrag, en dan een synoniem voor een archief. Je zult zien: er bestaat een archief voor verdragen.
In sneltreinvaart neemt Hennekam ons mee door een stuk of honderd websites met databanken, handige tools en tips om beter te zoeken.
Het is onmogelijk ze hier allemaal te noteren, maar in de sheets van zijn presentatie kun je alles terugvinden. De beste tip vind ik zelf, dat het belangrijk is om rekening met de kennis (en domheid) van anderen. Houd met het kiezen van zoektermen dan ook altijd rekening met de spelfouten, oude spelling, verkeerd gebruikte woorden van anderen. Deze fouten meezoeken kan het verschil maken.
Nog enkele handige tips van Hennekam die ik je niet wil onthouden:
Wil je iets IN een site zoeken? Ga dan niet in de site zoeken. Zoekmachines in de site zijn vaak verouderd. Je kunt beter zoeken op ‘zoekterm’ site:voorbeeld.nl (oliemolen site:hoorn.nl)
Dit geldt ZEKER voor de website van de overheid: www.overheid.nl
Écht leren spitten in een archief? Daar heb je meer dan een uur voor nodig. Meestal geeft Hennekam een cursus van een dag. Gezien het tempo van deze training lijkt zelfs dat mij niet voldoende.
Voor mij smaakte deze training naar meer. Tot ik mij heb ingeschreven bij een meerdaagse cursus zal ik in ieder geval de websites die hi heeft aangedragen bekijken en Hennekam’s website (LINK www.archieven.org) en zijn blog (Erichennekam.blogspot.com) bekijken.
